Môn đăng hộ đối là một trong những tiêu chuẩn được người xưa đặt ra khi tìm đối tượng kết hôn. Ngày nay, nhiều bậc cha mẹ vẫn khuyên con cái nên chọn người môn đăng hộ đối, cặp đôi và hai bên gia đình có sự tương xứng để có được hôn nhân bền vững. Quan điểm này liệu có còn đúng trong xã hội hiện đại không, hãy cùng 1Love phân tích nhé.
Môn đăng hộ đối là gì?
Môn đăng hộ đối là một khái niệm truyền thống xuất phát từ xã hội Á Đông, đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc. Cụm từ này đề cập đến sự cân bằng, tương xứng về gia thế, địa vị xã hội, tài sản, học vấn, hoặc các yếu tố quan trọng khác giữa hai gia đình trong một mối quan hệ tình cảm hay hôn nhân.
Ngày xưa, tiêu chuẩn “môn đăng hộ đối” thường là con cái từ hai gia đình có gia thế tương đương kết hôn với nhau để duy trì uy tín, địa vị hoặc tài sản. Các gia đình giàu có hay quý tộc sẽ tìm người xứng tầm để kết hôn, từ đó đảm bảo sự bền vững về tài chính và địa vị cho thế hệ sau. Điều này cũng được coi là cách giữ gìn và phát triển quan hệ xã hội, giúp gia đình tránh các rủi ro từ sự khác biệt về tầng lớp và địa vị.
Môn đăng hộ đối được xem là chuẩn mực chọn đối tượng kết hôn thời xưa
Hiện nay, “môn đăng hộ đối” được nhìn nhận cởi mở hơn. Mọi người quan tâm nhiều đến việc có cùng trình độ học vấn, sở thích, giá trị sống, cách ứng xử, và khả năng chia sẻ trong cuộc sống hơn là gia thế hay tài sản.
Hiểu theo nghĩa rộng là muốn kết hôn thì vợ chồng phải có cùng hệ quy chiếu mới hòa hợp được lâu bền. Sự chênh lệch quá lớn về học vấn, địa vị, gia cảnh dễ gây ra bất đồng, xung đột khiến đời sống hôn nhân gặp trục trặc. Do đó, các bậc cha mẹ khi muốn dựng vợ gả chồng cho con cái đều muốn tìm một gia đình tương xứng để cuộc sống hậu hôn nhân được suôn sẻ.
Giải thích nguồn gốc câu thành ngữ “môn đăng hộ đối”
Một số người cho rằng chữ “đăng” có nghĩa là “đèn” và cho rằng “môn đăng hộ đối” nghĩa là “đèn treo trước cửa nhà đối nhau, biểu thị sự tương xứng địa vị xã hội và kinh tế của gia đình hai bên”.
Thực ra, cách hiểu trên chưa đúng, cách viết đúng phải là “môn đương hộ đối” (Tiếng Trung là 门当户对). Người Việt thường nói “đương” thành “đang”, lâu dần đọc, viết trị thành “đăng”. “Đương” có nghĩa là xứng nhau.
Chỉ nhà của quan và giới quý tộc mới có môn đương và hộ đối
Trong Hán ngữ, đối đương (对当) nghĩa là tương đương nhau, ngang hàng nhau, môn hộ nghĩa là lối ra vào nhà hoặc tình trạng gia đình. Môn đương là một cặp trụ đá hoặc trống đá, đặt ở hai bên cổng ra vào của tòa nhà truyền thống ở Trung Quốc, thể hiện cấp bậc, địa vị của chủ nhân. Nhà của quan võ thường có môn đương hình tròn (tượng trưng cho trống trận), nhà quan văn thường có môn đương hình vuông (biểu thị cho nghiên mực).
Môn đương và hộ đối của một gia đình quý tộc phong kiến
Hộ đối là những viên gạch hoặc gỗ chạm khắc trên lanh tô dùng để cố định khung cửa, vì đều là số chẵn nên gọi là “hộ đối”. Thời xưa, trước cửa nhà quan chức dưới bậc tam phẩm có 2 hộ đối, bậc tam phẩm có 4 hộ đối, bậc nhị phẩm có 6 hộ đối, nhất phẩm có 8 hộ đối, hoàng cung có 9 hộ, gọi là cửu đỉnh.
Hộ đối hình tròn bằng đá ở bên bên cổng
Cụm từ môn đương hộ đối xuất hiện trong quyển Quý nhĩ tập của Trương Đoan Nghĩa (1179~1248, thời Tống): “yêu đắc môn đương hộ đối”. Sau này, trong kịch Tây sương ký của Vương Thực Phủ (thời Nguyên), mô tả cuộc tình vượt qua môn đương hộ đối và lễ giáo phong kiến của Thôi Oanh Oanh và Trương Quân Thụy.
Môn đương hộ đối trong tiếng Trung có nghĩa là hoàn cảnh gia đình, tài chính của cả nam và nữ đều tương đương nhau nên rất phù hợp để kết hôn, hôn nhân không môn đương hộ đối thì khó hạnh phúc.
Quan điểm về “môn đăng hộ đối” trong tình yêu hiện đại
Trong xã hội ngày nay, khi quan niệm về tình yêu và hôn nhân đã cởi mở hơn, “môn đăng hộ đối” không còn là yếu tố bắt buộc. Giới trẻ thường tập trung vào sự tương đồng về giá trị sống, sở thích, và quan điểm về tương lai thay vì chỉ là tài chính hay địa vị xã hội. Nhiều cặp đôi hiện đại không còn quá quan trọng hóa gia thế, mà thay vào đó là sự đồng điệu trong tư duy và cách nhìn nhận cuộc sống.
Giới trẻ thời nay đề cao sự đồng điệu trong tâm hồn
Giới trẻ có xu hướng coi trọng trình độ học vấn và sự hòa hợp về tư duy nhiều hơn. Điều này thể hiện qua việc những người trẻ thường tìm kiếm một người bạn đời có cùng nền tảng tri thức, vì điều này giúp họ dễ dàng chia sẻ suy nghĩ, kế hoạch tương lai và cảm xúc hàng ngày. Không chỉ vậy, các yếu tố xã hội hiện đại như mạng xã hội và giáo dục phổ biến cũng đã mở rộng cơ hội tiếp cận của mỗi người, giúp các mối quan hệ trở nên đa dạng và linh hoạt hơn.
Điều này không có nghĩa là “môn đương hộ đối” hoàn toàn bị xem nhẹ, mà thay vào đó, nó đang dần được hiểu theo cách linh hoạt hơn. Thay vì nhìn vào tài sản và địa vị, giới trẻ hiện nay chú trọng vào sự đồng lòng, tương hỗ trong cuộc sống và khả năng sẵn sàng học hỏi từ nhau. Vì thế, khái niệm “môn đăng hộ đối” đã có sự tiến hóa để phù hợp hơn với nhịp sống hiện đại, đặt trọng tâm vào giá trị con người hơn là gia cảnh.
Làm thế nào để cân bằng giữa môn đăng hộ đối và tình yêu?
Trong xã hội hiện đại, quan niệm “môn đăng hộ đối” – tức sự tương đồng về địa vị, gia cảnh, hoặc nền tảng kinh tế giữa hai gia đình – không còn là yếu tố quyết định tuyệt đối trong các mối quan hệ, đặc biệt là hôn nhân. Khi tình yêu, sự thấu hiểu và chia sẻ giữa hai người được đề cao, những khác biệt về tầng lớp xã hội hay tài chính trở nên ít quan trọng hơn. Nhiều cặp đôi xuất phát từ hoàn cảnh khác biệt nhưng vẫn xây dựng được hạnh phúc bền vững nhờ vào sự đồng lòng và khả năng vượt qua thử thách cùng nhau. Thêm vào đó, sự phát triển của tư tưởng bình đẳng và sự độc lập cá nhân trong thời đại toàn cầu hóa đã làm giảm tầm ảnh hưởng của các rào cản truyền thống. Vì vậy, khi hai người thực sự tôn trọng, yêu thương và hỗ trợ lẫn nhau, “môn đăng hộ đối” chỉ còn là một yếu tố tham khảo, không phải điều kiện quyết định sự thành công của mối quan hệ.
Cân bằng giữa “môn đăng hộ đối” và tình yêu là một thách thức nhưng cũng là cơ hội để các cặp đôi xây dựng mối quan hệ bền vững. Dưới đây là một số cách giúp đạt được sự cân bằng:
Hiểu và tôn trọng giá trị của nhau:
Dù hai người đến từ hoàn cảnh khác nhau, việc lắng nghe và tôn trọng giá trị, truyền thống của đối phương sẽ giúp giảm thiểu mâu thuẫn. Sự thấu hiểu là cầu nối để dung hòa khác biệt.Xây dựng tình yêu dựa trên sự chân thành:
Một mối quan hệ bền vững cần sự chân thành, tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau. Khi hai người tập trung vào những giá trị bên trong hơn là yếu tố bên ngoài, họ sẽ dễ dàng vượt qua rào cản “môn đăng hộ đối”.Tạo nền tảng tài chính và độc lập cá nhân:
Dù yêu nhau đến đâu, nền tảng tài chính ổn định và sự độc lập sẽ giúp cả hai cảm thấy tự tin hơn trong mối quan hệ. Điều này cũng giảm áp lực từ phía gia đình hoặc xã hội.Thảo luận và giải quyết mâu thuẫn thực tế:
Khi có sự khác biệt lớn về hoàn cảnh, hai người nên thẳng thắn thảo luận về cách vượt qua, từ kế hoạch tài chính, mục tiêu cá nhân đến các vấn đề liên quan đến gia đình hai bên.Đặt tình yêu và sự hòa hợp lên trên hết:
Cuối cùng, tình yêu thật sự cần sự đồng lòng để vượt qua mọi định kiến và rào cản. Nếu cả hai cùng hướng đến mục tiêu chung là xây dựng hạnh phúc, những khác biệt về “môn đăng hộ đối” sẽ chỉ còn là yếu tố phụ.
Cân bằng không có nghĩa là từ bỏ một yếu tố để chọn yếu tố khác, mà là tìm cách dung hòa chúng, để tình yêu và sự đồng thuận dẫn lối cho một mối quan hệ bền vững.
Lợi ích của việc “môn đăng hộ đối” trong tình yêu và hôn nhân
Nếu ngày xưa hôn nhân là “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” thì nay người trẻ đã phần nào thay đổi quan điểm này. Họ độc lập sớm, không phụ thuộc vào gia đình nên có thể tự quyết định hôn nhân của cuộc đời mình mà không cần xét đến yếu tố gia cảnh. Nhiều bạn trẻ còn xem tiêu chuẩn môn đăng hộ đối là “chướng ngại” cần vượt qua để chứng tỏ tình yêu.
Dù không còn mang tính bắt buộc, “môn đăng hộ đối” vẫn đem lại những lợi ích đáng kể trong tình yêu và hôn nhân hiện đại.
Một trong những ưu điểm lớn nhất là giảm thiểu xung đột về mặt tài chính. Khi hai người có sự tương đồng về kinh tế hoặc gia cảnh, vấn đề tiền bạc ít có khả năng gây ra bất đồng hoặc căng thẳng trong cuộc sống chung. Điều này tạo ra sự ổn định và giúp cặp đôi tập trung vào xây dựng tình cảm thay vì lo lắng về kinh tế.
Cần hiểu môn đương hộ đối một cách đúng đắn trong thời hiện đại
Sự “môn đăng hộ đối” còn tạo điều kiện cho gia đình hai bên dễ hòa hợp và hỗ trợ lẫn nhau. Khi hai bên có điều kiện tương đồng, các giá trị truyền thống, cách giáo dục và ứng xử cũng dễ dung hòa. Điều này không chỉ giúp hai người trong mối quan hệ thoải mái, mà còn tạo dựng nền tảng cho một cuộc sống hôn nhân hài hòa và bền vững hơn. Bên cạnh đó, sự tương xứng về gia cảnh còn giúp cặp đôi được thừa hưởng sự hỗ trợ tinh thần từ phía gia đình và tránh áp lực từ những khác biệt.
Mặt khác, sự đồng đều trong giá trị sống, cách nhìn nhận sự nghiệp và định hướng tương lai cũng có thể giúp cặp đôi tiến xa hơn trong cuộc sống. Khi hai người có nền tảng và hoài bão tương đồng, họ có xu hướng dễ dàng chia sẻ và hợp tác, từ đó tạo nên sự gắn bó lâu dài.
Xem thêm: Vai trò của hẹn hò khi trước kết hôn
Khi nào “môn đăng hộ đối” không còn là yếu tố quyết định?
Trong tình yêu, không phải lúc nào “môn đăng hộ đối” cũng quyết định sự thành bại của mối quan hệ. Điều quan trọng nhất là tình cảm chân thành và sự tôn trọng lẫn nhau. Rất nhiều cặp đôi đã chứng minh rằng, dù không có nền tảng tài chính hay địa vị xã hội tương xứng, họ vẫn có thể hạnh phúc nhờ sự đồng lòng và nỗ lực vượt qua thử thách trong cuộc sống. Những người yêu nhau thật sự hiểu rằng mọi yếu tố vật chất chỉ là tạm thời, còn sự hỗ trợ và chia sẻ trong cuộc sống mới là nền tảng vững chắc nhất.
Sự thấu hiểu giữa đôi bên là điều quan trọng nhất
Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, tình yêu có khả năng làm thay đổi suy nghĩ và định kiến, giúp mỗi người trở nên bao dung và trưởng thành hơn. Một mối quan hệ có thể không tương xứng nhau về mặt tài chính, nhưng nếu cả hai cùng vun đắp và học cách thấu hiểu, họ vẫn có thể xây dựng được một cuộc sống hạnh phúc. Sự kiên nhẫn, niềm tin và khả năng thấu hiểu nhau chính là chìa khóa để vượt qua mọi khó khăn.
Tiêu chuẩn chọn người yêu, bạn đời không nên quá phụ thuộc vào các yếu tố vật chất bởi vì tiền bạc, địa vị đều có thể nỗ lực đạt được, còn tình cảm thì không phải chỉ cố gắng là được. Để có được nền tảng hôn nhân hạnh phúc, bền vững, cần phải xuất phát từ sự chân thành.
Như vậy, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sự đồng lòng và sẵn sàng cùng nhau xây dựng. Khi tình yêu được xây dựng dựa trên sự chân thành và mong muốn vun đắp, “môn đăng hộ đối” không còn là điều kiện tiên quyết.
Tóm lại, thời nay, “môn đăng hộ đối” vẫn mang giá trị nhất định, đặc biệt là trong việc xây dựng sự ổn định và hòa hợp giữa hai bên gia đình. Tuy nhiên, nó không phải là yếu tố duy nhất quyết định hạnh phúc trong tình yêu và hôn nhân. Đối với các bạn trẻ, việc chọn lựa một người bạn đời không nên chỉ dựa trên gia cảnh hay tài chính, mà còn cần chú trọng đến sự hòa hợp về tư duy, giá trị sống và khả năng cùng nhau vượt qua thử thách.
Tình yêu chân thành và sự thấu hiểu mới là nền tảng cho một cuộc sống bền lâu. Chính vì thế, “môn đăng hộ đối” trong thời đại này nên được nhìn nhận một cách linh hoạt hơn, trở thành một yếu tố để tham khảo chứ không nên là quy chuẩn bắt buộc.